Chore zwierzę jest całkowicie zdane na ciebie. Samo nie potrafi sobie pomóc ani powiedzieć, co mu dolega. Jest zdezorientowane, nieszczęśliwe, zestresowane. Nie pozwól mu cierpieć. Ból może zabić twojego małego przyjaciela. Złagodzenie jego cierpienia przyspiesza powrót do zdrowia.
Od jakiegoś czasu już wiadomo, jak ważne jest łagodzenie bólu u czworonożnych pacjentów. Kiedyś stosowano znieczulenie tylko podczas operacji, później zwierzę zdane było wyłącznie na siebie. Nie znaczy to, że weterynarze byli wówczas ludźmi bez serca. Obawiali się po prostu, że środki uśmierzające ból mogą spowodować kłopoty z oddychaniem, spowolnić funkcjonowanie układu sercowo-naczyniowego albo w inny sposób zaszkodzić zwierzęciu, pogłębić jego cierpienie. Sądzili także, że złagodzenie bólu może zwiększyć aktywność pacjenta, co zwłaszcza bezpośrednio po operacji nie zawsze jest wskazane.
Obecnie wiadomo, że każdy ból ostry i chroniczny może nieść ryzyko dla zdrowia zwierzęcia. Może źle wpływać na jego samopoczucie, a w niektórych przypadkach nawet hamować proces powrotu do zdrowia. Długotrwały ból może prowadzić do utraty apetytu, bezsenności, zmęczenia mięśni i ogólnego nieprawidłowego funkcjonowania organizmu. Zwierzę jest wyczerpane, nieszczęśliwe, a jego zdolność do regeneracji słabnie.
Niestety, wiedza o łagodzeniu bólu nie dotarła do wszystkich lekarzy weterynarii. W dalszym ciągu nie wszyscy przepisują środki znieczulające, nawet po operacji. Najczęściej robią to młodzi lekarze, niedawni absolwenci szkół weterynaryjnych. Dlatego właściciele zwierząt powinni sami obserwować, czy ich ulubieniec nie zdradza objawów bólu, a jeśli tak jest – poprosić o pomoc lekarza.
Odczytywanie sygnałów
Jeśli twój podopieczny zachowuje się inaczej niż zwykle, pokłada się, jest osowiały, to znak, że mu coś dolega. Cierpiące zwierzę może nie chcieć jeść, jest mniej aktywne, często poleguje albo nawet w ogóle nie chce się ruszać. Liże, gryzie lub drapie bolące miejsce.
Psy stają się niespokojne, wiercą się. Drżą, dyszą, skomlą, mogą mieć rozszerzone źrenice. Czasem warczą, jeśli ktoś się do nich zbliża, a próba dotknięcia może się zakończyć ugryzieniem.
Koty zaś starają się gdzieś ukryć. Potrafią siedzieć zgarbione i nie chcą się położyć. Zdarza się, że warczą, syczą lub uciekają przy próbie zbliżenia się do nich. Niektóre wręcz wyją. Podobnie jak psy – dyszą i mają powiększone źrenice.
Uśmierzanie bólu
Podawanie zwierzęciu leku łagodzącego ból ma na celu jego nie całkowite wyeliminowanie (co zresztą bardzo często i tak nie jest możliwe), a przede wszystkim zredukowanie, tak by proces powrotu do zdrowia nie został zahamowany.
Środki przeciwbólowe stosowane są obecnie w większości zabiegów chirurgicznych, nawet przy zwykłej kastracji. I to zarówno przed zabiegiem, jak i po nim. Ale nie tylko.
Każdy rodzaj bólu wymaga – tak samo jak u ludzi – zastosowania innego środka uśmierzającego. O tym, który lek będzie najbardziej skuteczny w konkretnym przypadku, powinien zadecydować lekarz. Nie zaszkodzi jednak wiedzieć, jakimi środkami dysponuje dziś weterynaria, by móc czasem upomnieć się o prawa swojego pupila.
Stosowanie leków i możliwe wystąpienie skutków ubocznych u naszych czworonogów
Przeciwzapalne leki niesteroidalne, jak na przykład aspiryna, są skutecznym środkiem uśmierzającym bóle chroniczne. Obecnie istnieją już nowsze rodzaje takich leków – zreumatyzowanym psom i kotom przepisuje się często carprofen i ketoprofen.
Psom cierpiącym na raka pęcherza podaje się piroxicam. W większości są to ludzkie leki. Niektóre z nich można kupić bez recepty, jednak zawsze powinny być podawane pod kontrolą lekarza. Zwierzęta bowiem są bardziej od ludzi podatne na skutki uboczne leków, takie jak wrzody czy uszkodzenie nerek. Szczególną ostrożność należy zachować przy stosowaniu ich u zwierząt starych. Także koty często reagują na leki w sposób trudny do przewidzenia, dlatego przed ich podaniem zawsze trzeba skonsultować się z lekarzem.
Leki narkotyczne ze względu na silne działanie i możliwe skutki uboczne – wymioty, problemy z oddychaniem – stosuje się wyłącznie w klinikach, przed zabiegami. Podobnie jak preparaty stosowane do znieczulenia miejscowego. Większość tego typu środków działa około 10 godzin.
Homeopatia dla zwierząt
Leki homeopatyczne mogą być stosowane przede wszystkim w przypadkach bólu chronicznego, na przykład towarzyszącego reumatyzmowi. Przy bólu ostrym – związanym na przykład z nagłym zranieniem – nie zawsze zdają egzamin. Stosuje się je czasem przed operacja, aby wzmocnić organizm zwierzęcia i przyspieszyć proces powrotu do zdrowia naszego czworonoga. Mogą być pomocne także w załagodzeniu bólu przy chorobie nowotworowej.
Kojąca pieszczota
Każde cierpiące zwierzę, a zwłaszcza to, które przeżyło szok albo przeszło operację, wymaga stałej i troskliwej opieki, odpowiedniej pielęgnacji, wygodnego legowiska. Jednak równie ważne, a może nawet ważniejsze, jest zaspokajanie potrzeb emocjonalnych zwierzęcia. Przerażone, zdenerwowane, potrzebuje dużo ciepłych słów i łagodnego dotyku, po prostu poczucia bliskości swojego pana. Daje mu ono poczucie bezpieczeństwa, niesie pocieszenie, koi ból i przyśpiesza powrót do zdrowia.